Ίσως ετούτη την ώρα που τυπώνονται αυτές οι γραμμές το Τουρκικό κράτος ήδη έχει απαγορεύσει την πρόσβαση στην ιστοσελίδα www.ozurdiliyoruz.com, η οποία δίνει την ευκαιρία στους Τούρκους πολίτες του Διαδικτύου να αναγνωρίσουν και να απολογηθούν για τη Γενοκτονία των Αρμένιων, πολιτών της διαλυμένης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. (σ.σ.: τουλάχιστον μέχρι σήμερα, 8/3/09 όπου το παρόν άρθρο αναρτιέται, αυτό το σενάριο δεν έχει επέλθει, καθώς η σελίδα εμφανίζεται κανονικά. Δεν είναι γνωστό εάν έχει μπλοκαριστεί η πρόσβαση εντός της Τουρκίας). Ίσως επίσης το Τουρκικό κράτος να έχει ήδη προχωρήσει με τις νομικές διαδικασίες (οι οποίες άρχισαν σχεδόν αμέσως μετά τη δημοσίευση της ιστοσελίδας) εναντίων των δημιουργών της. Ίσως μάλιστα να πήγε τόσο μακριά και να βρήκε τρόπους να τιμωρήσει τους χιλιάδες Τούρκους πολίτες που τόλμησαν να «υπογράψουν», δηλώνοντας το όνομά τους, το επάγγελμά τους και την πόλη που κατοικούν (σ.σ.: ούτε αυτό δεν είναι γνωστό, εάν πράγματι δηλαδή έγιναν άμεσες, ή έμμεσες διώξεις).
Αποτελεί πρωτοβουλία προερχόμενη από κύκλο ακαδημαϊκών στην Τουρκία. Τα δεσπόζων ΜΜΕ στην Τουρκία, όπως επίσης (φυσικά) οι εθνικιστές, έχουν επιτεθεί με δριμύ τρόπο εναντίων της ιστοσελίδας και των δημιουργών της, όπως εξάλλου συνηθίζεται σε όσους αποτολμούν να αγγίξουν και να αμφισβητήσουν ανοικτά τα θέματα που αποτελούν ταμπού στην γείτονα χώρα.
Συγκεκριμένα, η δήλωση στην εν λόγω ιστοσελίδα-«petition»: «Η συνείδησή μου δεν αποδέχεται την έλλειψη ευαισθησίας που επιδεικνύεται και την απάρνηση της Μεγάλης Καταστροφής στην οποία οι Οθωμανοί Αρμένιοι είχαν υποβληθεί το 1915. Απορρίπτω αυτή την αδικία και μιλώντας για τον εαυτό μου, συμμερίζομαι των συναισθημάτων και τον πόνο των Αρμένιων αδερφών μου. Απολογούμαι σε αυτούς».
Ο εγγράφων οργανισμός της διεύθυνσης της ιστοσελίδας («domain name») φέρεται να είναι μια εταιρεία στο Τέξας της Αμερικής, οπόταν, εκτός ενδεχομένου επιβεβλημένης ανώτερης βίας, η ιστοσελίδα δεν θα κλείσει σε επίπεδο Παγκόσμιου Ιστού.
Η ίδια ιστορία...
Εξάλλου, δεν είναι η πρώτη φορά που το Τουρκικό κράτος (και εθνικιστές) κινείται εναντίων των χρηστών και τις γνώμες που εκφράζονται στο Διαδίκτυο. Όσοι παρακολουθούν, θα θυμούνται παραδείγματα όπως τις δύο μαντιλοφόρες φοιτήτριες προερχόμενες από την Ανατολική Τουρκία, οι οποίες δήλωσαν μέσω της σελίδας τους στο Διαδικτυακό κοινωνικό δίκτυο Facebook, ότι αγαπούν τον Χομεϊνί του Ιράν και δεν γουστάρουν τον Ατατούρκ. Ή, το μετά δικαστικού διατάγματος κλείσιμο της υπηρεσίας Διαδικτυακών βίντεο YouTube.com, επειδή κάποιος χρήστης καταχώρησε ένα βίντεο που επέκρινε τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ.
«Παραδοσιακά» τέτοιου είδους ενέργειες λάμβαναν και λαμβάνουν χώρα για να καταστείλουν τις φωνές των διανοούμενων, δημοσιογράφων, λογοτεχνών και πολιτικών. Όμως, με την έλευση της Εποχής του Διαδικτύου και της Πληροφορίας, η «μάχη» μεταφέρεται σε άλλα επίπεδα. Το Διαδίκτυο προσφέρεται σαν μια πλατφόρμα όπου η συμμετοχή είναι μαζική, «ad hoc», ανώνυμη και ημι-ανώνυμη, μαζί με την προοπτική της γρήγορης διάδοσης και αφιλτράριστης έκθεσης του Κοινού σε μια πληροφορία. Το Τουρκικό κράτος έχει κάθε λόγο να αισθάνεται ότι απειλούνται οι αρχές και η υπόληψη του - πλέον, ο κάθε πολίτης με μία σύνδεση στο Διαδίκτυο μπορεί να έχει πρόσβαση σε πληροφορίες από διάφορες πηγές, να διερευνήσει όλες τις πτυχές ενός θέματος (όχι μόνο αυτές που του παρουσιάζονται από τα παραδοσιακά μέσα) και να αποφασίσει από μόνος του για τη γνώμη που θέλει να σχηματίσει επί του οποιουδήποτε θέματος.
Συγκεκριμένα, η Γενοκτονία των Αρμενίων είναι ένα θέμα όπου με κανένα τρόπο δεν θέλει το Τουρκικό κράτος να αφήσει σπιλώσει την εξιδανικευμένη ιστορία της δημιουργίας του: ότι δηλαδή πριν το Σύγχρονο Τουρκικό κράτος δεν υπήρχε παρά το χάος και η διαλυμένη Οθωμανική Αυτοκρατορία, όπου με τρόπο δοξασμένο ο Ατατούρκ ανέστησε το Τουρκικό έθνος, βασισμένο σε πανάρετα ιδανικά - καμία σχέση με οτιδήποτε άδικο και απάνθρωπο (όπως μία γενοκτονία).
Το Διαδίκτυο ως πλατφόρμα έκφρασης των Τούρκων που αντιτίθενται
Εκμεταλλευόμενοι το καθεστός ανωνυμίας (ώστε να αποφύγουν τις διώξεις), στο Διαδίκτυο πολλοί Τούρκοι εκφράζουν τις απόψεις τους για αυτά τα θέματα-ταμπού, καθώς και τις δικές τους εκδοχές της σύγχρονης Τουρκικής ιστορίας και για τον Ατατούρκ. Εάν κάποιος ψάξει στο YouToube, θα βρει πολλά τέτοια βίντεο τα οποία, παράδειγμα, παρουσιάζουν ένα διαφορετικό Ατατούρκ από ότι η επίσημη γραμμή. Βίντεο που επικρίνουν τους χειρισμούς του όσον αφορά την Επανάσταση, μέχρι βίντεο που αμφισβητούν το σεξουαλικό του προσανατολισμό και ότι άλλες... αρλούμπες κώψει του κάθε νου. Αρλούμπες, ή όχι, ανυπόστατες, ή όχι, εάν οι χρήστες που ανέβασαν αυτά τα βίντεο δεν προστατεύονταν από το καθεστός ανωνυμίας που προσφέρει το Διαδίκτυο, αυτή τη στιγμή πιθανότατα να βρίσκονταν πίσω από τα σίδερα, όπως γίνεται με άλλους Τούρκους πολίτες που επώνυμα εξέφρασαν δημόσια πολύ πιο... ελαφρύτερες απόψεις.
Ποια η συνέχεια
Στις λίγες μέρες λειτουργίας της ιστοσελίδας, δεκάδες χιλιάδες Τούρκοι υπέγραψαν τη δήλωση. Όπως προαναφέραμε, είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς με ακρίβεια πότε και αν η σελίδα θα συνεχίσει να υφίσταται για πολύ, ούτε ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στους δημιουργούς της. Εάν η εντώς Τουρκίας πρόσβαση στην ιστοσελίδα μπλοκαριστεί, προφανώς ο ρυθμός αύξησης των υπογραφών θα μειωθεί. Όμως, το ερώτημα είναι, εάν το ενδεχόμενο μπλόκο πράγματι θα «βοηθήσει» τους σκοπούς του κράτους για τη διατήρηση του «αλάθητου», ή μήπως θα δώσει περεταίρω προβολή στην ιστοσελίδα; Ας μην ξεχνάμε ότι όταν η Τουρκία μπλόκαρε την πρόσβαση στο YouTube, αυτή η κίνηση ήρθε πίσω σαν μπούμερανγκ, αφού είχε εκτεθεί διεθνώς για αυτόν τον ιδιαίτερα άγαρμπο χειρισμό.
Επιπλέον, ποια θα είναι αυτή τη φορά η μοίρα των ανθρώπων που έφτιαξαν την ιστοσελίδα; Μια από τα ίδια; - Ατέλειωτες δικογραφίες, καταδίκες και φρενίτιδα των ΜΜΕ και εθνικιστών, χύνοντας ακόμα περισσότερο λάδι στη φωτιά της ήδη υπάρχουσας αντιπαράθεσης για το πώς πρέπει η Τουρκία να διαχειρίζεται θέματα ελευθερίας του λόγου, ΚΑΙ στο Διαδίκτυο; Πόσο θα βοηθήσει την Τουρκία μια ενδεχόμενη καταδίκη και απαγόρευση μιας ιστοσελίδας, την εικόνα της διεθνώς, ιδιαίτερα στους δισεκατομμύρια netizens ανά την υφήλιο, οι οποίοι έχουν την ελεύθερη έκφραση στο Διαδίκτυο ως αναφαίρετο δικαίωμα; Έπειτα, μέχρι πότε θα τραβήξει αυτή η ιστορία; Εάν η Τουρκία θέλει να συνεχίσει για αρκετό καιρό ακόμη τον «πόλεμο στο Διαδίκτυο», πού θέλει εν τέλει να ενταχθεί: στο «κλαμπ» της Κίνας και του Ιράν όπου η καταστολή είναι πλέον συστηματοποιημένη, ή στον υπόλοιπο κόσμο της Ελεύθερης διαδικτυακής άποψης και νόησης;
Κλείνοντας, θα ήταν παράλειψη να μην δώσουμε έμφαση στο... κουράγιο των δημιουργών της ιστοσελίδας, αλλά και αυτών που την υπόγραψαν. Έχοντας υπόψην μας το τι αντιμετωπίζουν οι εκ των έσσω «αντίπαλοι του Έθνους» στην Τουρκία, τότε η ομάδα που δημιούργησε την ιστοσελίδα χρειάζεται όλη την τύχη και το κουράγιο που μπορεί να έχει, ώστε στο τέλος να τη βγάλει καθαρή. Ακόμη, το κείμενο της δήλωσης είναι μεταφρασμένο σε διάφορες γλώσσες, συμπεριλαμβανομένων της Αρμενικής και της Κουρδικής. Όσο και να ‘ναι, η ομάδα αποτελείται κυρίως από δημόσια πρόσωπα, ακαδημαϊκούς, οπόταν τα φώτα της δημοσιότητας θα είναι εστραμμένα πάνω τους... Τώρα όσο αφορά τους απλούς πολίτες που υπέγραψαν με το ονοματεπώνυμό τους, το επάγγελμα και την πόλη διαμονής τους, ούτε και θέλω να φανταστώ τι μπορεί να τους συμβεί, αφού ωσάν άσημοι, οι κάμερες δεν έχουν ενδιαφέρον για αυτούς. ( Άλλωστε, γιατί νομίζετε οι διαδηλωτές που μαζεύτηκαν έξω από την πρεσβεία της Ελλάδας στην Τουρκία, διαμαρτυρόμενοι για τα γνωστά γεγονότα του Δεκέμβρη του 2008, το έβαλαν στα πόδια μόνο με το που είδαν τις δυνάμεις ασφαλείας; ).
Από την Πόλη μέχρι τη Βαν, τα Άδανα και το Ερζερούμ, Τούρκοι πολίτες υπέγραψαν τη δήλωση στην ιστοσελίδα (και οι γνώστες της Γενοκτονίας γνωρίζουν πολύ καλά τι σημαίνει «Άδανα» και «Ερζερούμ»). Ίσως και εδώ στην Κύπρο θα έπρεπε να λάβουμε παρόμοια πρωτοβουλία, ώστε τουλάχιστον να αναγνωρίσουμε τις δολοφονίες αμάχων που συνέβησαν κατά τις δικοινοτικές διαμάχες (επειδή το «φασαρίες» είναι γελοίος όρος). Σε αντίθεση με τους Τούρκους ακαδημαϊκούς που «έβαλαν την κκελλέ τους ‘που κάτω», εμείς εδώ δεν έχουμε τίποτα να ρισκάρουμε και να φοβηθούμε, μιας και ζούμε σε ένα Ελεύθερο Ευρωπαϊκό κράτος όπου η γνώμη και το Διαδίκτυο δεν λογοκρίνονται και δεν διώκονται.
Ορέστης Τριγγίδης
www.cyprus-tube.com
